Μια ματιά στις βιτρίνες της αγοράς των μεγάλων πόλεων – αλλά και της δικιάς μας – ή δυο λεπτά τηλοψίας διαφημιστικού διαλείμματος είναι αρκετά να ξαφνιάσουν και να προβληματίσουν τον ανυποψίαστο περαστικό των δρόμων ή των καναλιών: Ήρθαν κιόλας τα Χριστούγεννα;
Καλά καλά ο Νοέμβρης δεν βγήκε, ο καιρός επιμένει καλοκαιριάτικα – τα κρύα μόλις άρχισαν να σφίγγουν και πολλά καταστήματα εδώ και μέρες έχουν στολιστεί χριστουγεννιάτικα. Τα έλατα, λαμπυρίζοντας φορτωμένα, έχουν πάρει τη θέση τους στη γνωστή γωνιά και οι τζαμαρίες, πλουμιστές, αγιοβασιλιάτικες, διαλαλούν τη γιορτινή εκδοχή των προϊόντων. Το ίδιο βέβαια και στις διαφημιστικές play-lists πανελλαδικής τε και επαρχιακής εμβέλειας τηλεοπτικών σταθμών: οι πολυεθνικές μεριμνούν να διοχετεύσουν στην αγορά την χριστουγεννιάτικης ατμόσφαιρας εικόνα τους, αγρεύοντας πελάτες.
Και ως ένα βαθμό τουλάχιστο, είναι κατανοητό. Όταν η αγορά χωλαίνει, όταν οι μισθοί δε φτάνουν να καλύψουν τα πάγια έξοδα, οι επιχειρηματίες προσβλέπουν σε τέτοιες περιόδους που έχουν – προσχεδιασμένα – ταυτιστεί με τον καταναλωτισμό, για να αυξήσουν το τζίρο τους. Λίγο το πρότυπο του ευτυχισμένου καταναλωτή (shopping therapy), λίγο ο 13ος μισθός του δώρου, Χριστούγεννα χωρίς βόλτα στην αγορά δε νοούνται. Θεμιτή, λοιπόν, η προσπάθεια να επεκταθεί χρονικά αυτή η φτιαχτή αίσθηση γιορτινής ατμόσφαιρας, το κάλεσμα να σεργιανίσουμε στα πάμφωτα πεζοδρόμια λίγο περισσότερο.
Στην τηλεόραση, από την άλλη, οι στόχοι είναι δύο: αφ’ ενός οι πιτσιρικάδες. Τα Χριστούγεννα είθισται να παίρνουν δώρο όλοι, όχι μόνο οι εορτάζοντες. Άσε ο Αϊ Βασίλης. Φλομώνουν λοιπόν τα προγράμματα με διαφημίσεις παιχνιδιών – δεν τολμάς να παρακολουθήσεις το οτιδήποτε: εκνευριστική η συχνότητα των διακοπών, εξοργιστική η διάρκειά τους, ελεεινή η προσπάθεια εκμετάλλευσης της λαχτάρας των παιδιών και των πορτοφολιών των γονιών.
Αφ’ ετέρου τα απωθημένα των ενηλίκων. Αφού πρώτα έχει έντεχνα καλλιεργηθεί από τα ίδια τα μέσα η εικόνα του σύγχρονου lifestyle με βάση τα πρότυπα του νεοπλουτισμού, δύσκολα πλέον να απαγκιστρωθεί από την επιθυμία μίμησης αυτού του «λαμπερού» ινδάλματος και ο μέσος πολίτης. Εδώ και χρόνια, λοιπόν, πληθαίνουν τα διαφημιστικά μηνύματα που διαλαλούν διακοπές χριστουγεννιάτικες στην τάδε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα ή στον δείνα εξωτικό προορισμό (πολύ μπανάλ πλέον οι χειμερινές διακοπές σε χιονισμένα θέρετρα!), σκι και σνόουμπορντ μέρα ή νύχτα σε χλιδάτες πίστες, ρεβεγιόν πασπαλισμένο με χρυσόσκονη σε διψήφιων αστέρων ξενοδοχεία ή γκλαμουράτα καζίνο, ταξίδια στη χώρα του Αϊ Βασίλη στη Φινλανδία και όχι στην Καισαρεία! Τα «απόλυτα» Χριστούγεννα! Σε ποιους απευθύνονται;
Σε λίγο βέβαια θα έχουμε και το συμπλήρωμα του παζλ: το στολισμό των σπιτιών. Θα παραφορτώσουμε πάλι στέγες και μπαλκόνια με παρδαλά φωτάκια, αστεράκια κι εκείνους τους ανεκδιήγητους αγιοβασίληδες που σαν κλέφτες σκαρφαλώνουν από σκάλες ή κρέμονται στους τοίχους. Περισσότερο τους φοβάσαι παρά τους σέβεσαι. Και αντί να ψάχνεις τι δώρο σου άφησε, ψάχνεις αν κάτι λείπει από το σπίτι. Ο Χριστός γεννήθηκε στα χνώτα των ζώων. Ταπεινά. Εμείς σήμερα μετατρέψαμε τη γιορτή σε επίδειξη. Την ψευτίσαμε.
Στον «μικρό Πρίγκηπα», το γνωστό συμβολικό παραμύθι του Σαιντ Εξυπερύ, τονίζεται ιδιαίτερα η αξία της «τελετής»: είναι απαραίτητο να επαναλαμβάνονται κάποιες ενέργειες τυπικά, τον ίδιο πάντα χρόνο, την ίδια ώρα, για να βιώνουμε τη μοναδικότητα της συγκεκριμένης μέρας σε σχέση με τις υπόλοιπες και να υπάρχει η γλυκιά προσμονή. Κι ο σοφός λαός λέει «κάθε πράγμα στον καιρό του». Καλό είναι, λοιπόν, να τηρείται το μέτρο για να μην ξεχειλώνουν τα πράγματα και καταντήσουν άοσμα, ανούσια, μονότονα. Γιατί σιγά σιγά θα στολίζουμε το δέντρο από τον Δεκαπενταύγουστο!
tezjorge@yahoo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου