ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΥ

ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΣΣΕΜΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ (19 12 2008)

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες γινόμαστε μάρτυρες διαφόρων εκδηλώσεων φιλανθρωπίας σε πανελλαδικό, αλλά και τοπικό επίπεδο: τηλεμαραθώνιοι, συναυλίες, έρανοι και δένδρα αγάπης στήνονται από ποικίλους κοινωνικούς φορείς αποσκοπώντας στην συγκομιδή ευρώ για την οικονομική στήριξη συνανθρώπων μας παράλληλα με το ξύπνημα της ναρκωμένης ολοχρονίς ανθρωπιάς μας. Μέρες που είναι...
Ζηλευτό το έργο τούτο και οι έπαινοι από καρδίας για τους διοργανωτές. Ο ατομικισμός έχει αναχθεί σε κυρίαρχο στοιχείο των ημερών μας και οι γενικότερες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες έχουν κλείσει τους ανθρώπους στον εαυτό τους και στα σπίτια τους, αποκόβοντας τον ευρύτερο λώρο που τροφοδοτούσε την αίσθηση της «κοινότητας», ενός «ανήκειν». Ταυτόχρονα, συντελέστηκε η αφαίμαξη του ενδιαφέροντος για τον πλησίον, καταλήγοντας έτσι σε συμβατικές κοινωνίες ατόμων περιχαρακωμένων σε στενούς κύκλους 5-10 ανθρώπων, ιδίως στις μεγαλουπόλεις. Νομοτελειακά λοιπόν, τέτοιες πρωτοβουλίες αξίζουν την προσοχή, αλλά και τη συμμετοχή μας.
Η φιλανθρωπία, όμως και η ελεημοσύνη δεν είναι απλό πράγμα. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την ονομάζει «βασίλισσα των αρετών» και διδάσκει ότι αυτή είναι το κλειδί για τον παράδεισο. Και η προσφορά προς τον εμπερίστατο συνάνθρωπο πρέπει να αφορμάται από ελατήρια γνήσια. Δηλαδή, πρέπει να γίνεται χωρίς ίχνος ιδιοτέλειας, χωρίς να αποσκοπούμε στην προβολή μας, στην επίδειξη του «ήθους» μας, στην ικανοποίηση του «εγώ» μας μέσω της κοινοποίησης της αγαθοεργίας μας.
Συνεπώς, δε συνάδουν με την έννοια της ελεημοσύνης τα κυλιόμενα στο κάτω μέρος της οθόνης ονόματά μας, φαρδιά-πλατιά, με το ποσό της συνεισφοράς σαν απόδειξη/σφραγίδα της αγάπης μας. Ποσά με πολλά ψηφία, μέγας χορηγός! Α, κοίτα αυτόν, μόνο 10 ευρώ, ο σπάγγος! Δε μετριέται έτσι όμως η αλήθεια. Η αλήθεια είναι ο οβολός της Ψωροκώσταινας, το περίσσεμα της ψυχής. Αυτό όμως δεν το δείχνει η μικρή οθόνη. Καλύτερο, λοιπόν θα ήταν να διατηρούνται τα στοιχεία από τους διοργανωτές, για κάθε περίπτωση αμφισβήτησης, αλλά να μην προβάλλονται. Το αποτέλεσμα ποσοτικά θα είναι το ίδιο, ποιοτικά, όμως υψώνεται ανώτερο.
Το θέμα έχει και μια άλλη πλευρά, πέρα από τις έμμεσες καταθέσεις φιλανθρωπίας. Είναι και η άμεση επαφή στην καθημερινότητά μας με κάθε είδους ζητιάνους. Πάει καιρός που, φοιτητές, περιμέναμε την αναχώρηση των λεωφορείων του ΚΤΕΛ, όταν διέσχιζαν το διάδρομο διάφοροι κραδαίνοντας «επίσημα» έγγραφα αποδεικτικά της ανάγκης τους. Και η μεγαλύτερη απόδειξη ήταν η παρουσία τους σε κάποια εκπομπή μεγάλου σταθμού! Κι επειδή σήμερα είμαστε – εκτός των άλλων – καχύποπτοι και δύσπιστοι, πάντα κρατάμε μια επιφύλαξη μήπως ο ζητιάνος μάς κοροϊδεύει και τα κουρέλια του καμουφλάρουν μια περιουσία ή αποτελούν στολή συμμορίας. Αναμφίβολα, υπάρχουν και αυτοί, όπως υπάρχουν και αυτοί που εκμεταλλεύονται τα παιδιά τους στοχεύοντας στη συμπόνια του άλλου. Δυστυχώς εμείς δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε.
Αν όμως, υπάρχει έστω και μία περίπτωση ο επαίτης να έχει όντως την ανάγκη μας, αν βγήκε να διακονέψει καταπίνοντας την περηφάνια του μπροστά σε δυσκολίες ακατάβλητες, τότε όντως είναι κρίμα να του στερήσουμε τη μικρή βοήθειά μας από φόβο μη μας...εξαπατήσει. Ωφέλιμο θα ήταν για μας να εξασκήσουμε τον ανθρωπισμό μας, να βάλουμε τον εαυτό μας για λίγο στη θέση του, να νιώσουμε τον γλυκασμό της γνήσιας, άδολης, ανώνυμης, μικρής προσφοράς σε έναν ξένο. Σε έναν άνθρωπο. Μέρες που είναι και μέρες που θά’ ρθουν...
tezjorge@yahoo.gr