Πόσο περίεργο μας φαίνεται το ότι τα παιδιά που σήμερα ανήκουν στην εφηβεία, δεν έχουν περάσει ούτε ένα λεπτό της ζωής τους χωρίς ιδιωτική τηλεόραση. Όσοι έχουν γεννηθεί από το 1990 και δώθε μεγάλωναν και ωρίμαζαν παράλληλα με αυτό το νέο φρούτο που εδραιώθηκε στη χώρα μας στα τέλη του 1989. Επετειακές μέρες για τα πρώτα ιδιωτικά κανάλια οι σημερινές, καθώς κλείνουν μια εικοσαετία στο γυαλί∙ μια εικοσαετία που άνοιξε με ενθουσιασμό και πολλές ελπίδες, αλλά στο γέμισμά της επιτρέπει και μια στιφή γεύση ματαιώσεων.
Πόσο απίστευτο μας φαίνεται που η γενιά αυτή έχει ως δεδομένα την έγχρωμη τηλεόραση, το τηλεκοντρόλ, τα αμέτρητα κανάλια, τη δορυφορική ή συνδρομητική∙ που δεν έχει μνήμες από τηλεοράσεις-ντουλάπες με επένδυση φορμάικας και με ασπρόμαυρη οθόνη, με χιόνια και με τη φαντασία απαραίτητη για συμπληρώνει τις ελλείψεις∙ με μεγάλα αναλογικά κουμπιά, που για να αλλάξεις κανάλι ή να αυξομειώσεις την ένταση έπρεπε κάθε λίγο να σηκώνεσαι∙ με χειροκίνητη την ανίχνευση των σταθμών και – πάνω απ’ όλα- με μόνο δύο κανάλια!
ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ. Δεν πάω πιο πίσω, στα χρόνια χωρίς καν τηλεόραση ή με μόνο ένα κανάλι. Μένω στα χρόνια των πρώτων σήριαλ, των πρώτων διαφημίσεων, των λίγων ταινιών, των πολλών ντοκυμαντέρ, της ΥΕΝΕΔ ως καναλιού του στρατού (που πολύ εύγλωττα σατιρίστηκε από τον Νίκο Περράκη στις ταινίες «Λούφα και παραλλαγή» και στην ομώνυμη σειρά), το οποίο έκλεινε το πρόγραμμά του νωρίς το απόγευμα με τη γαλανόλευκη και τον εθνικό ύμνο πλαισιωμένο από έναν χαρακτηριστικό ποιμενικό ήχο από κουδούνια κοπαδιών και φλογέρας!
Αυτή ήταν η τηλεόραση. Και να ήθελες να δεις, δεν είχε. Υπήρχε όμως ο χρόνος να ασχοληθείς με οτιδήποτε άλλο, να δραστηριοποιηθείς, να ψαχτείς, να παίξεις. Και τι κοσμογονία περιμέναμε όταν ακούστηκαν οι πρώτες φήμες για ιδιωτική, ελεύθερη τηλεόραση! Όταν στα τέλη της δεκαετίας του ’80 εξέπεμψαν για πρώτη φορά το MEGA και ο ΑΝΤΕΝΝΑ, ήταν σαν να συντελέστηκε η Δευτέρα Παρουσία. Περιέργεια για το διαφορετικό, το καινούργιο, το πρωτόφαντο, ώρες παρακολούθησης για να το καταλάβουμε, να πιστέψουμε στα μάτια μας, ώρες συζητήσεων και προσεγγίσεων με το θαυμασμό έκδηλο. Φρενίτιδα! Και όταν μπήκε και το χρώμα στις οθόνες και του τελευταίου σπιτιού, μαζί με το τηλεχειριστήριο, όχι μόνο ολοκληρωνόσουν σαν άνθρωπος, αλλά και αισθανόσουν πολίτης ανωτέρας τάξεως! Ακόμα τότε η αγορά συσκευών τελευταίας τεχνολογίας απαιτούσε γερό κομπόδεμα και ο κτήτορας έγχρωμης τηλεόρασης, βίντεο ή υπολογιστή αγόραζε παραλλήλως εχέγγυα κοινωνικού κύρους, δηλαδή μικροαστικές αποδείξεις ύπαρξης καλυμμένες με σεμεδάκια από τσιγκελάκι.
Κι όμως, όλα αυτά αποπνέουν μια αθωότητα. Δεν ξέρω αν είναι επειδή πρόκειται για τα παιδικά χρόνια και αν τα παιδικά χρόνια κάθε γενιάς αφήνουν την ίδια αίσθηση, πράγμα που μάλλον είναι το πιο πιθανό και το πιο φυσικό. Όταν στην ωριμότητα έρχονται οι θύμησες να σε συντρέξουν, η νοσταλγία για την παιδική ηλικία, παρά τις όποιες δυσκολίες και τα στραβά, εξωραΐζει την εποχή, τις συνθήκες, ακυρώνει τα ψεγάδια, τις στερήσεις και τα μειονεκτήματα σε σχέση με το σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να παραδεχτούμε ότι αναφορικά με το θέμα μας, η εικοσαετία της ιδιωτικής τηλεόρασης δεν κατάφερε να συντηρήσει το ανθρώπινο μέτρο, να επιβάλλει την ποιότητα και να εκπληρώσει τις προσδοκίες μας.
Σύρθηκε στο παιχνίδι της εμπορευματοποίησης και συνεπώς του κέρδους με οποιονδήποτε τρόπο. Ευνοήθηκε από την κατάσταση του νεοέλληνα που ολημερίς πελαγοδρομεί σε εξαντλητικά ωράρια με αποτέλεσμα να προτιμά όταν επιστρέφει στο σπίτι να δει κάτι εύπεπτο και «ξεκούραστο» και χαμήλωσε τον πήχυ της ποιότητας, προβάλλοντας – εκτός φωτεινών εξαιρέσεων – την ανοησία ως ψυχαγωγία, την ανυπαρξία ως πρότυπο, το γελοίο ως επιτυχία, την κενότητα ως προϋπόθεση δημοσιότητας. Ακόμα και τα δελτία ειδήσεων έχουν κατρακυλήσει σε φτηνά κουτσομπολιά ή παραθυρομαχίες μαϊντανών, όπου δεν ακούγεται κανένας και αν τύχει να ακουστεί, αναμασά με θρησκευτική ευλάβεια τα ίδια και τα ίδια .
Και η κατάσταση δε φαίνεται να αντιστρέφεται, δεν υπάρχει φως στον ορίζοντα. Οπότε, μπορεί να φτάσουμε και στο σημείο να νοσταλγούμε ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ μαζί με τα παιδικά μας χρόνια, σε ασπρόμαυρο φόντο, χωρίς τηλεκοντρόλ και με τη μουσική της «Αθλητικής Κυριακής» να υπενθυμίζει ότι το Σαββατοκύριακο τελείωσε και αύριο πρέπει να πάμε πάλι σχολείο...
tezjorge@yahoo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου