ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΥ

EUROVISION: Ο «ΘΕΣΜΟΣ» ΤΗΣ ΚΟΜΠΟΣΤΑΣ (22 05 2009)

Πάει κι αυτό, πέρασε. Μείναμε με την έβδομη - αν δεν απατώμαι – θέση, καταϊδρωμένοι, διαψεύδοντας τα εγχώρια προγνωστικά που ήθελαν τον εθνικό μας Sakis να παίρνει τα σώβρακα των αλλοδαπών διεκδικητών. Κανάλια και περιοδικά συντηρούσαν ένα κλίμα αδιαμφισβήτητης πρωτιάς (ή τουλάχιστον αξιοπρεπούς συναγωνισμού), ασκώντας τον καθ’ έξιν και κατ’ εξακολούθησιν προπαγανδιστικό τους ρόλο, εκουσίως εθελοτυφλώντας και πλαστογραφώντας την πραγματικότητα. Και – φυσικό επακόλουθο – ο Νορβηγός βιολιτζής μας άφησε χιλιόμετρα (εκατοντάδες βαθμούς) πίσω.
Η ιστορία βέβαια ξεκινά μήνες πριν. Όταν πυρετωδώς αγωνιούν να «επιλέξουν» το καλύτερο κομμάτι για να μας «εκπροσωπήσει» στον «διαγωνισμό». Ποιο κομμάτι; Ποιο καλύτερο; Οι γνωστοί διαμορφωτές του συρμού της σύγχρονης μουσικής, τάτσι- μίτσι – κότσι, αποφασίζουν, προτείνουν ή αναθέτουν τη δουλειά σε επίσης γνωστούς ανεκδιήγητους στιχουργούς, συνθέτες της συμφοράς και αοιδούς που προξενούν ρίγη συγκίνησης στα δεκάχρονα. Στη συνέχεια, φουλ προβολή για να πείσουν και όλους τους άλλους ότι η κομματάρα μας θα σκίσει! Να παρασύρουν, διαφημίζοντας την ποιότητα της ανυπαρξίας, και το σημαντικότερο: να περάσουν το μήνυμα ότι μας «εκπροσωπούν».
Ποιους εκπροσωπούν και τι είναι η Eurovision; Όχι, δεν είναι ένα «πανηγυράκι» μόνο, όπως θέλουν να το περάσουν. Δεν είναι μόνο χαβαλές και «χα χα χα, χου χου χου» και «τι είχαμε, τι χάσαμε». Είναι ένα καθαρά και συγκεκριμένα πολιτικό φαινόμενο. Είναι ένα παιχνίδι σε διεθνές επίπεδο που φανερώνει πολλά για τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται, ενεργούν, αποφασίζουν. Πέρα από τις προτιμήσεις που φανερώνουν οι «συμμαχίες» με τα 12άρια, η πολιτική διάσταση του φαινομένου εστιάζεται και στο εξής: στην ισοπεδωτική επικράτηση της αγγλικής γλώσσας. Ελάχιστες οι χώρες που προτιμούν να εκφραστούν στο δικό τους ιδίωμα και να τολμήσουν να διαγωνιστούν προβάλλοντας τη δική τους φωνή, γλώσσα, προφορά – ταυτότητα, εν γένει.
Πολιτική χροιά επίσης, έχει και το γεγονός της καθολικής επικράτησης της ομογενοποιημένης πλέον δυτικοευρωπαϊκής μοντέρνας μουσικής. Που δεν παρουσιάζεται όμως μόνο από δυτικοευρωπαϊκές χώρες, αλλά σχεδόν από το σύνολο των διαγωνιζομένων. Παριστάμενοι – μαϊμούδες, πιθηκίζουν ρυθμούς, ήχους και γελοίους στίχους, που δεν είναι δικοί τους. Όλοι μέσα στο μπλέντερ, και άντε να καταλάβεις από που προέρχεται αυτό που ακούς και βλέπεις. Ευτυχώς όμως κάποιοι υποψήφιοι δε δειλιάζουν να προσπαθήσουν να ενσωματώσουν στα τραγούδια και τις χορογραφίες τους κάτι – έστω και τυποποιημένο, σαν στάχτη στα μάτια – από τη δικιά τους κουλτούρα και ως αποτέλεσμα μπορεί και να δούμε μερικά ασιατικά, ανατολίτικα ή και αφρικανικά στοιχεία (ας λέγεται «Euro-vision), που σπαν τη μονοτονία, την αφόρητη βαρεμάρα, την κακόγουστη αντιαισθητική ηλιθιότητα.
Έτσι λοιπό, τα τελευταία χρόνια πέφτουμε και εμείς θύματα της αισθητικής της κομπόστας, που προβάλλεται ως η δέουσα για τον εν λόγω διαγωνισμό και φαμπρικάρουμε τραγουδάκια για να κερδίσουμε! Ούτε υπόνοια φυσικά για να προωθηθεί ένα τραγούδι που να αποπνέει πολιτισμό, ήθος, ανώτερη μουσική παιδεία. Μα δεν θα προχωρήσει, δεν είναι αυτό που θέλουν. Πως θα μπορούσε να σταθεί ένας Θεοδωράκης, ένας Χατζηδάκις, ένας Ξαρχάκος ή τόσοι άλλοι, μπροστά στους φωστήρες της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης – με την κακή έννοια – μουσικής μας «διανόησης»; Άπατοι θα πήγαιναν! Αφού οι άνθρωποι γουστάρουν ζουμ-μπαζούμ, χλιμιντρίσματα, κουνήματα, γκλάμουρ εμφανίσεις και αγγλικό στίχο για κλάματα.
Ανόητοι είναι μάλλον οι Ιταλοί που σνομπάρουν τον «θεσμό». Τι ανοησία, να θεωρούν οι φρατέλλοι ότι έχουν έναν πολιτισμό, μια μουσική –και όχι μόνο - παράδοση και αρνούνται να μπουν σε ένα τέτοιο παιχνίδι ξεπουλήματος ρεζιλέματος και ματαιοδοξίας. Και μήπως αν συμμετείχαν θα είχαν περισσότερα να κερδίσουν; Θα γραφόταν η χώρα τους στα ηχηρά κατάστιχα του συγκλονιστικού κοσμοϊστορικού αυτού διαγωνισμού; Θα πουλούσαν μερικές παραπάνω κόπιες από τα cd με την επιτυχία τους; Σπουδαία τα – εφήμερα – λάχανα. Τώρα, με την αποχή τους είναι πιο κερδισμένοι. Διασώζουν, μόνοι αυτοί (αν δεν ξεχνάω κανέναν), την ανωτερότητα, τη μοναδικότητα, την αίσθηση της συνειδητοποιημένης (μετά λόγου γνώσεως), άρα γνήσιας αντίστασης στου μηχανισμούς της αλλοτρίωσης και της ισοπέδωσης. Κι ας έχουν κι αυτοί στην εγχώρια παραγωγή τους σαχλαμάρες και πατάτες για τραγούδια.
Τελευταίο έρχεται και το οικονομικό θέμα. Ιλιγγιώδες το ποσό που ξοδεύεται για τη διοργάνωση. Δεν τολμάω όμως να σκεφτώ και το ποσό που σπαταλά η χώρα μου για τη δική μας συμμετοχή. Πόσα εκατομμύρια πετιούνται από δω κι από κει για την όλη διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος: για τα επιχώρια προκριματικά, την άσκηση του χορού, την προώθηση του άσματος εις την αλλοδαπήν για να εκμαιεύσουμε ψήφους βαρβάρων, την πολυάριθμη κουστωδία παρατρεχάμενων του σταρ, την πολύωρη κάλυψη από την κρατική ραδιοτηλεόραση με επιλογές παρουσιαστών, αν μη τι άλλο, «ελαφρές» ή και «αλαφρές». Άλλοτε δε και τόσο χαζοχαρούμενες, που υποπίπτουν σε τραγικά σφάλματα. Ούτε βέβαια τολμάω να συλλογιστώ τι τρύπες θα καλύπτονταν, μεσούσης της κρίσεως, στα ανοιχτά προβλήματα του τόπου. Και εκεί είναι που σε πιάνει η αηδία.
Αλλά θα μου πεις, «άρτον και θεάματα». Εντάξει, το γνωστό «όπιο του λαού». Θεάματα όμως. Όχι χαρωπούς τραγουδιστούληδες και κλίμα ελληνικού πρωινάδικου με ύφος «τι καλά περνάμε»! Και μην ξεχνάμε και τον άρτον...
tezjorge@yahoo.gr