ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΥ

ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΛΑΚΗ (26 06 2009)

Διαχρονικά οι εποχές σημαδεύονται από πρόσωπα που κάτι έχουν να παρουσιάσουν στη δημόσια ζωή, από όποιον χώρο κι αν προέρχονται: της πολιτικής, της τέχνης, της διανόησης. Υποχρεωτικά, η καταλυτική εισβολή της τηλεόρασης συνεπιφέρει την συναρίθμηση τηλεορασάνθρωπων στην παραπάνω χορεία. Και αναντίρρητα, ένας τέτοιος που σημαδεύει την δική μας εποχή είναι και ο Λάκης Λαζόπουλος.
Ταλαντούχος και πολυπράγμων, έδωσε δείγματα της τέχνης του σε πολλούς τομείς: σαν ηθοποιός (θεάτρου και κινηματογράφου), σαν σκηνοθέτης, σαν στιχουργός, αλλά – κυρίως – σαν εισηγητής μιας νέας μορφής επιθεώρησης, που εγκαινιάστηκε με τους «10 μικρούς Μήτσους». Ίσως η καλύτερη σατιρική απόδοση των πτυχών της νοοτροπίας του νεοέλληνα, δοσμένη με μαεστρία και χιούμορ, εμπνευσμένη από την επικαιρότητα, αλλά και με προεκτάσεις στο κοντινό παρελθόν της μεταπολίτευσης και δώθε. Μια σειρά, που έκανε τον καθένα μας να αναγνωρίζει -μέσες άκρες- τον εαυτό του σε κάποιον Μήτσο.
Αυτό ήταν ποιοτικά και το αποκορύφωμα της δημιουργικότητάς του. Η σάτιρα όμως συνεχίζεται μέσα από τη γνωστή ζωντανή εκπομπή του «Αλ Τσαντίρι», κάπως παραλλαγμένη, εν είδει σχολιασμού των γεγονότων της εβδομάδας και εμπλουτισμένη με τις νέες δυνατότητες της τεχνολογίας συνδυάζεται με την παρουσία κοινού και μουσικών, την πρόσκληση κάποιου προσώπου που έχει τη συμπάθεια του παρουσιαστή και προβάλλει τις θέσεις, τις σκέψεις ή τη μουσική του. Αυτή του η προσπάθεια είναι και η πιο πετυχημένη τηλεοπτικά, αφού το φιλοθεάμον κοινό την επιβραβεύει συνεχώς με ψηλά ποσοστά στις ειδικές μετρήσεις.
Κι αυτό είναι λογικό. Διψά ο τηλεθεατής για μια εκπομπή που θα του προσφέρει αφ’ ενός, αβίαστο γέλιο – χαλάρωση και αφ’ ετέρου, έναν συνδυασμό πολιτικής, τέχνης και διανόησης διηθημένο μέσα από τη σκωπτική, αλλά παράλληλα και κριτική ματιά του καλλιτέχνη. Γιατί όντως, υπάρχει ανελέητη κριτική για τον βίο και την πολιτεία των δύο κομμάτων εξουσίας, αλλά και αυτών που απέχουν παρασάγγας από τις προτιμήσεις του Λάκη.
Η «κριτική» του όμως, γίνεται επιδερμική, όταν πρόκειται για τους πολιτικούς σχηματισμούς που ταυτίζονται με τον ιδεολογικό προσανατολισμό του, κι αυτό είναι ένα από τα μειονεκτήματα που του καταλογίζουν οι επικριτές του. Συναφώς, παρελαύνουν από το τσαντίρι άλλοι προς επίκριση και άλλοι προς επικρότηση. Έτσι όμως, με μια διμούτσουνη κριτική, χωρίς να ανιχνεύεις ούτε ένα «συν» στους μεν και ούτε ένα «μείον» στους δε, προκοπή δε γίνεται. Και εσύ εκτίθεσαι, και ο διάλογος μένει ανάπηρος, και η Δημοκρατία για την οποία κοπτόμεθα, υπολειτουργεί. Και μια τέτοια κριτική δεν διαφέρει πολύ από την προπαγάνδα.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στα «Νέα», ο συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης τον χαρακτηρίζει «πληγή για τη δημόσια ζωή». Συγκεκριμένα αναφέρει: «O Λαζόπουλος είναι πληγή για τη δημόσια ζωή. Εμ, βέβαια. Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος, ενώ ξεκίνησε σαν καλός κωμικός, ξαφνικά θεώρησε ότι είναι η συνείδηση των Ελλήνων. Όταν τον βλέπω στην τηλεόραση, μου θυμίζει κάτι Αμερικανούς ιεροκήρυκες οι οποίοι ουρλιάζουνε κι από κάτω το πλήθος γουστάρει. Και το χειρότερο είναι πως πια δεν είναι κωμικός. O stand up comedian δεν κολακεύει, αλλά βρίζει το κοινό του. O Λένι ο βρομόστομος δεν έβριζε την εξουσία κολακεύοντας τον απλό άνθρωπο. Του έλεγε «εσύ είσαι o διεφθαρμένος που ανέχεσαι. Εσύ που κάθεσαι στην πολυθρονίτσα και περιμένεις από μένα να βρίσω τον Νίξον είσαι σαν τον Νίξον». O Λαζόπουλος κολακεύει τον κόσμο και ιδίως τους νέους. Τους αποδίδει το αλάθητο, λες και δεν συμβαίνει αυτό που έλεγε ο Χατζιδάκις, ότι ανάμεσα στους νέους βρίσκονται και οι αυριανοί χαφιέδες και οι αυριανοί χασάπηδες και απατεώνες.»
Πέρα από τη συγκεκριμένη προσέγγιση της νεολαίας που βρίσκεται συνεχώς στο απυρόβλητο, υπάρχει κάτι ακόμα, εξίσου κουραστικό∙ τόσο, που καταντάει όχι μόνο βαρετό αλλά και ανούσιο: τα άγαρμπα αστεία με τις γριές. Εντάξει, το εμπεδώσαμε: οι γριές κλάνουν. Πόσο γέλιο μπορεί να βγάζει αυτή η άστοχη και άνευ εμπνεύσεως επαναλαμβανόμενη σύλληψη; Σε λίγο θα γελάει μόνο η Ανθούλα.
Άλλο ένα «επιλήψιμο» θέμα είναι τα υπέρογκα ποσά που φέρεται να ζητάει ο Λάκης από το κανάλι του για να συνεχίσει τις εκπομπές του και τη νέα χρονιά. Όμως, εφόσον μένουμε σε εικασίες και δεν γνωρίζουμε συγκεκριμένα ούτε πόσα παίρνει ούτε – κυρίως – πώς τα διαχειρίζεται (αν π.χ. βοηθάει κάποιους ή κάνει φιλανθρωπικό-κοινωνικό έργο), δεν μπορεί να γίνει συζήτηση επί της ουσίας και δεν είναι θεμιτό να τον κατηγορούμε ότι δήθεν δείχνει ένα (αριστερής κοπής) ενδιαφέρον για τους φτωχούς και κατατρεγμένους, ενώ στην πραγματικότητα κοιτάει μόνο την (δεξιάς κοπής) τσέπη του.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο καθένας μας (και ο Λάκης) είμαστε Υποκείμενα (όχι αντικείμενα) και άρα λειτουργούμε υποκειμενικά, με τα χούια και τις αδυναμίες μας. Συνεπώς, δικαιολογημένα και τα τεκταινόμενα θα τα δει μέσα από τη δική του ιδεολογική-πολιτική ματιά, και τον εαυτό του θα φροντίσει να οχυρώσει οικονομικά, και την εικόνα του θα προσέξει να προβάλλει όσο γίνεται καλύτερα. Η αλήθεια είναι όμως, ότι ο τόπος έχει ανάγκη από φωνές – έστω και με τις αγκυλώσεις, τα σφάλματα και το λαϊκισμό τους - που να ασκούν πίεση.
Γιατί, τα σανίδια στο πολιτικό σκηνικό είναι τόσο σάπια κι εμείς τόσο αδιάφοροι, που αν δεν έχουν βήμα για να ενοχλούν και τέτοιες φωνές, θα είμαστε μια ζωή στο ίδιο έργο θεατές. Και υπάρχουν τόσα προβλήματα συνανθρώπων μας, που κάποιος – έστω κι αν δεν τον χαρακτηρίζει ηθική αντιστοιχία λόγων και έργων – πρέπει να τα αναδεικνύει. Ακόμα κι αν οι αλλαγές που επαγγέλλεται με στόμφο και ύφος Τσε Γκεβάρα δεν είναι τόσο εφικτές, όσο τις παρουσιάζει. Μπας και κάποιοι ξυπνήσουν και βάλουν μπροστά για ένα ιδεατό πολιτικό και κοινωνικό τοπίο (ουτοπία;) που δε θα έχει ανάγκη κανέναν Λάκη.

tezjorge@yahoo.gr