Ένα παραμύθι – παραμυθία πολιτισμού. (19 06 2009)
Γκρινιάζουμε συχνά και παραπονιόμαστε – με το δίκιο μας – ότι στην επαρχία υστερούμε σημαντικά σε πολλά πράγματα σε σχέση με τις μεγαλύτερες πόλεις. Βασικός τομέας είναι και ο πολιτισμός: θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής κλπ σπανίζουν και οπωσδήποτε αποτελεί ευχάριστη έκπληξη κάθε ανάλογη εκδήλωση που ανταποκρίνεται σε απαιτήσεις ποιότητας και καλού γούστου.
Ποιος θα μπορούσε να περιμένει ότι μια τέτοια εκδήλωση που θα χαρακτηριζόταν από όλα τα παραπάνω κι ακόμα περισσότερα, θα ήταν και η παρουσίαση ενός παραμυθιού! Την περασμένη Κυριακή το βράδυ πραγματοποιήθηκε η μουσική παρουσίαση - παράσταση του «παιδικού» βιβλίου του "Παραμυθιού της μουσικής", της Βασιλικής Νευροκοπλή με τη μουσική σύμπραξη του σχήματος «Εν Χορδαίς», στην αυλή του Ιωάννειου Πολιτιστικού Κέντρου, που εγκαινιάστηκε έτσι με την συγκεκριμένη εκδήλωση.
Το «Παραμύθι της μουσικής» διαδραματίζεται στη Θράκη κατά τη Βυζαντινή περίοδο: «Μια φορά κι έναν καιρό στη Μαρώνεια της Θράκης γεννήθηκε η Θεοδώρα. Ένα κορίτσι διαφορετικό από τα άλλα. Η διαφορετικότητά της ξεκινά από το γεγονός ότι είναι τυφλή. Αυτό όμως είναι που την κάνει να αντιλαμβάνεται και να αισθάνεται τον κόσμο με τρόπο μοναδικό, μέσα από τις άλλες αισθήσεις της και κυρίως μέσα από την ακοή. Έτσι αποκτά μεγάλη σχέση με τους ήχους και τη σιωπή. Η σχέση της με τους ήχους την οδηγεί στην αγάπη για τη μουσική. Η σχέση της με τη σιωπή, με τον καιρό, την κάνει σοφή. Η φήμη της απλώνεται σε όλη την Ανατολή. Κάποτε έρχεται η ώρα να παντρευτεί. Μα η Θεοδώρα, μόνο μουσικό μπορεί να πάρει. Κι αρχίζουν να καταφτάνουν μουσικοί απ' όλα τα μέρη. Η απόφαση είναι δύσκολη. Έχει μόνο τρεις μέρες και τρεις νύχτες για ν' αποφασίσει...»
Ένα παραμύθι που βασίζεται στα κλασικά μοτίβα των λαϊκών παραμυθιών που μεγάλωσαν γενιές και γενιές: άρχοντες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα που δε λύνεται με τα λεφτά τους, σοφοί γέροντες-προφήτες με υπερκόσμια χαρίσματα που καθοδηγούν την πλοκή προς τη λύση, τελάληδες, Ανατολή, το σχήμα «των τριών», αγνή παιδική φιλία, που σταδιακά εξελίσσεται και αποκαλύπτεται σαν αγνή αγάπη και κλείνει με πριγκιπικό γάμο (και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα) και – το σημαντικότερο απ’ όλα – διδάγματα. Στο παραμύθι παρουσιάζονται ως μνηστήρες μιας άλλης Πηνελόπης μουσικοί, οι οποίοι με τις μουσικές και τα μουσικά όργανα των πατρίδων τους (της Μεσογείου) συναγωνίζονται με ευγενικό τρόπο να σαγηνέψουν το ακουστικό αισθητήριο της ηρωίδας. Με απώτερο – εξωκειμενικό στόχο την προσέγγιση και κατανόηση της διαφορετικότητας μέσα από τα μουσικά βιώματα και την κοινή παράδοση στην τέχνη και τον πολιτισμό.
Δεν είναι μικρό πράγμα μέσα στον ορυμαγδό από τσαπατσουλιές και εκδόσεις που βουλιάζουν στη χαζομάρα, να γράφεται σήμερα ένα βιβλίο που αγγίζει απ’ τη μία τη σύγχρονη πραγματικότητα και το λεπτό ζήτημα της διαφορετικότητας (και μάλιστα από δυο σκοπιές: και αναφορικά με τους ανθρώπους που έχουν κάποιο σωματικό μειονέκτημα, και σχετικά με την συμβίωση και την αλληλεπίδραση των λαών), ενώ από την άλλη να σου δίνει την αίσθηση ότι πρόκειται για έργο κλασικό. Πόσω μάλλον, όταν πρόκειται και για παιδικό βιβλίο, οπότε για την σύλληψη και την διαμόρφωσή του πρέπει να ληφθούν υπόψη και ψυχοπαιδαγωγικές παράμετροι.
Δύσκολο πράγμα ακόμα και επικίνδυνα ολισθηρό, η επιλογή της εποχής: το Βυζάντιο. Με έναν αναπάντεχο για τα σύγχρονα δεδομένα τρόπο, καταφέρνει η κ. Νευροκοπλή να διεισδύσει στον ανατολικό «καθ’ ημάς» ορθόδοξο τρόπο βίωσης της πίστης και προσέγγισης του Θεού (με το αντιθετικό σχήμα ταπεινότητα – αλαζονεία), χωρίς όμως να πέσει στην παγίδα να μεταμορφωθεί το βιβλίο σε θρησκευτικό, δίνοντας π.χ. στο τέλος ένα θαύμα ίασης της τυφλής Θεοδώρας. Έτσι εντέχνως αποφεύγει και τον ύφαλο της απομυθοποίησης των πραγματικών μηνυμάτων που πετυχαίνει να περάσει.
Η αφήγηση του παραμυθιού από την ίδια την συγγραφέα ήταν συναρπαστική, αλλά το ηχόχρωμα των ακτών της Μεσογείου που μετέφεραν οι «Εν Χορδαίς» με τις συνθέσεις τους έδωσε τον ιδιαίτερο τόνο στο έργο. Ο καλλιτεχνικός Διευθυντής του θεσσαλονικιώτικου αυτού οργανισμού, Κυριάκος Καλαϊτζίδης είπε: “Σαφώς η μουσική κινείται προς το παραμυθώδες. Λαμβάνω υπόψη μου το γεγονός ότι απευθύνεται και σε παιδιά και σίγουρα έχει -ή τουλάχιστον προσπαθεί να έχει- μία τρυφερότητα και μία ευαισθησία. Και επίσης να υποστηρίξει το κείμενο”. Το cd που κυκλοφορεί παράλληλα με το βιβλίο τον επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο.
Μαθαίνω ότι η εν λόγω εκδήλωση έγινε με προσωπική πρωτοβουλία της Δημάρχου και γι’ αυτό της πρέπουν συγχαρητήρια. Βέβαια το ιδανικό θα ήταν να μπορούσαμε να απολαύσουμε την πλουσιότερη μουσικοθεατρική παράσταση του βιβλίου, όπως παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής της Θεσσαλονίκης με πληθώρα μουσικών, ηθοποιούς κλπ, αλλά απ’ τα ολότελα... Ας ελπίσουμε ότι αυτό το εξαιρετικό βήμα να είναι το πρώτο από μια σειρά ανάλογης αξίας προσπαθειών.
Το παραμύθι μαγευτικό, αληθινό με πολλαπλά διδάγματα για τη ζωή και τις αξίες της, ένα ταξίδι αγάπης, που αφορά όλα τα παιδιά, μικρά και μεγάλα, όλους μας δηλαδή που αισθανθήκαμε πως παραμύθι και μουσική έχουν ως στόχο και να μας απελευθερώσουν. Όμως παραμύθι χωρίς δράκο δε γίνεται. Κι επειδή η συγγραφέας δεν εμπνεύστηκε δράκο για το μύθο της, της τον δώσαμε εμείς. Δράκος ήταν οι αδειανές καρέκλες της εκδήλωσης...
tezjorge@yahoo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου