Ο ΑΪ ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΟΥΡΑΙΟΙ (08 01 2010)

(Δεν είναι παραμύθι...)



Ένα από τα πιο σημαίνοντα πρόσωπα στην παιδική λογοτεχνία, κορυφαίος παραμυθάς, προικισμένος λεξιπλάστης, με ιστορίες που φέρνουν το σήμερα μέσα στην παράδοση αλλά και στον κόσμο των παιδιών καλλιεργώντας τη γνώση και τη φαντασία, είναι ο Ευγένιος Τριβιζάς. Σε ένα επίκαιρο έργο του με τίτλο «Ο Αϊ Βασίλης στη φυλακή με τους 83 αρουραίους» περιγράφει τα απίθανα επεισόδια του Αϊ Βασίλη που δέχεται κλήση από αστυφύλακα και οδηγείται στο δικαστήριο (και τελικά στη φυλακή) με τις κατηγορίες για παράνομη στάθμευση ελκήθρου, για απόπειρα δωροδοκίας αστυνομικού οργάνου (του έδωσε για δώρο ένα γλειφιτζούρι σε σχήμα σφυρίχτρας!), για φθορά ξένης ιδιοκτησίας κατ’ επανάληψιν (ο τάρανδος μάσησε το πηλίκιο του αστυφύλακα!), για κακοποίηση ταράνδων (χαριτόβρυτες κυρίες οικολογικών ενώσεων ευαισθητοποιήθηκαν!), για αθέμιτο ανταγωνισμό κατά παράβασιν της εμπορικής νομοθεσίας περί ενιαίας τιμής δώρων (οι έμποροι παιχνιδιών θίχτηκαν!) και για παραβίαση του εναέριου χώρου! Ποινή: 183 χρόνια φυλακή και πολτοποίηση των δώρων!

Πρωτοχρονιάτικο το παραμύθι, κι όχι πρωταπριλιάτικο. Και το ερώτημα είναι αν η τέχνη εμπνέεται από την πραγματικότητα. Ακούω παράπονα συνδημοτών για επίμονες προσπάθειες να γράψουν τα σταθμευμένα αυτοκίνητα τους έξω από το σπίτι τους γιατί παρεμπόδιζαν την κυκλοφορία. Όχι πουθενά στο κέντρο, όχι. Στις εσχατιές της Νιγρίτας και με ετσιθελική θρασύτητα για την οποία ενημερώθηκε και ο διοικητής και κατεβλήθησαν προσπάθειες προς επίλυσιν του θέματος, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Οι κλήσεις κόπηκαν και μαθαίνω ότι πηγαίνουν υπέρ Δήμου.
Και δεν εξετάζουμε τη νομιμότητα του θέματος. Έστω ότι ο κώδικας επιβάλλει ποινή εν τοιαύτη περιπτώσει. Όλη η σκληρότητα και η αυστηρότητα πρέπει να ξεκινά από τους απόμακρους μαχαλάδες, απ’ όπου περνάνε τρεις κι ο κούκος και όχι απ’ το θρυλικό – πλέον – κέντρο της μοναδικής στην Ευρώπη πόλης χωρίς πεζόδρομο; Εκεί δεν πρέπει να βολτάρουν ακατάπαυστα οι αστυφύλακες και να στολίζουν τα παρμπρίζ με ροζ χαρτάκια, μπας και γλυτώσουμε από αυτήν την αφόρητη κατάσταση; Η Αστυ-νομία οφείλει να επιβάλλει το νόμο στο άστυ και το άστυ ξεκινά από το κέντρο κι απλώνεται στην περιφέρεια, όχι το αντίστροφο.
Στο κέντρο είναι τα τριπλοπαρκαρίσματα, τα μποτιλιαρίσματα, οι ασυνείδητοι, το χάος. Και η μεγάλη απόδειξη της γελοιότητας είναι όταν κάποιος ξένος πρέπει εποχούμενος να διασχίσει το κέντρο της Νιγρίτας με κατεύθυνση από Σέρρες προς Πλατεία Μπογατσοπούλου. Τι κάνει ο ξένος; Μπαίνει αντίθετα στο μονόδρομο της Αθ. Αργυρού καθώς όντας νοήμων, συλλογάται ότι αποκλείεται να περνάει αυτοκίνητο πάνω απ’ τον πλακοστρωμένο «πεζόδρομο» (απ’ τη «σωστή» δηλαδή, για μας, κατεύθυνση!), όπως γίνεται φυσικά σε όλες τις πολιτισμένες πόλεις του κόσμου. Αμ δε! Εδώ είναι Νιγρίτα, δεν είναι παίξε γέλασε.
Μίλησα πιο πάνω για «στόλισμα» και θυμήθηκα ακόμα ότι γίναμε μάρτυρες (και θα γίνουμε ακόμα περισσότερο μιας και επιλήφθηκαν του θέματος και τα κανάλια) μιας πολύ ευφάνταστης φωτοτυπίας μιας άλλης κλήσης. Μιας κλήσης που – σαν παραμύθι του Τριβιζά – επέβαλε πρόστιμο για παράνομη στάθμευση σε ένα ...χριστουγεννιάτικο δέντρο! Το δέντρο στήθηκε από γνωστό κατάστημα τη πόλης στο κέντρο, μέσα σε δρόμο, που όμως δεν είναι δρόμος αλλά πλακόστρωτο, όπου μπήκαν πρόσφατα κολωνάκια για να χωράει ένα αυτοκίνητο, αλλά ποτέ δεν είναι ανοιχτός ούτε από πάνω, ούτε από κάτω μεριά λόγω σταθμευμένων οχημάτων, που είναι και δρόμος και πεζόδρομος μαζί και γενικά είναι άλλη μια περίπτωση που αναδεικνύει το μπάχαλο στον ρυμοτομικό τομέα της πόλης, αλλά και τις μεσοβέζικες λύσεις της δημοτικής ατολμίας
Έστω λοιπόν, ότι είναι και αυτή η κλήση νομότυπη. Δε γίνεται να στήνεται δέντρο στη μέση της λεωφόρου. Πώς γίνεται όμως να εγκαλείται το δέντρο και όχι τα παρκαρισμένα οχήματα που κλείνουν ολημερίς κι ολονυχτίς το δρόμο κι απ’ τις δυο πλευρές; Και στο κάτω κάτω, Χριστούγεννα ήταν. Το δέντρο ομόρφαινε το τοπίο, τα αυτοκίνητα όχι. Η λαμαρίνα βλάπτει τα μάτια, όχι τα στολισμένα κλαδιά (έστω και πλαστικά).
Έχουμε λοιπόν δυο παρόμοιες περιπτώσεις, όπου τα όργανα της τάξεως έκαναν το καθήκον τους σύμφωνα με το γράμμα του νόμου και όχι με την ουσία του. Και γεννάται το ερώτημα: μόνοι τους εντόπισαν τις παραβάσεις, αυτεπάγγελτα, ή κάποιοι καλοθελητές της γειτονιάς ενοχλήθηκαν σφόδρα με τις εν λόγω καταστάσεις και θιγμένοι ζήτησαν την παρέμβαση του Νόμου; Γιατί και στο παραμύθι του Τριβιζά κάποιοι γείτονες σιγοντάρουν την ενοχή και τη σύλληψη του Αϊ Βασίλη! Η λογική λέει ότι κάτι τέτοιο θα συνέβη, πράγμα που στοιχειοθετεί ατράνταχτα για άλλη μια φορά την πανάρχαια ελληνική συνήθεια της ρουφιανιάς, του φθόνου, του μίζερου επαρχιωτισμού, της έλλειψης διάθεσης συγκατάβασης, του δόγματος «της κατσίκας του γείτονα» ( για όσους δεν το ξέρουν, κάποιος που πέθανε η κατσίκα του και του δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιηθεί μια ευχή του, δεν ευχήθηκε να ζωντανέψει η κατσίκα του, αλλά να πεθάνει και η κατσίκα του γείτονα) – με ένα λόγο της κατίσχυσης του ατομικού συμφέροντος.
Κι έτσι, τι να σου κάνει κι ο αστυφύλακας; Ακόμα κι αν αισθάνεται τον τραγέλαφο, είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει τη διαδικασία. Ακόμα κι αν αντιλαμβάνεται ότι το κατά Βουλγαράκην «κάθε τι νόμιμο είναι και ηθικό» δεν είναι παρά μια μπαρούφα ολκής, ένας βερμπαλισμός που μασκαρεύτηκε γνωμικό για να εντυπωσιάσει – ακόμα και τότε, οφείλει να εφαρμόσει τον κανονισμό. Απαρέγκλιτα. Όμως η καουμπόικη συμπεριφορά πώς εξηγείται; Ευελπιστούσα ότι από τότε που συμπεριλήφθηκε η Αστυνομία στα μηχανογραφικά, θα άλλαζε η κατάσταση προς το καλύτερο. Όμως, ή είναι νωρίς ακόμα ή η ιστορία επαναλαμβάνεται και τα μορφωμένα νέα παιδιά που αποζήτησαν επαγγελματική αποκατάσταση τα καταπίνει το σύστημα και τα κάνει κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν. Κι οπωσδήποτε καμία γενιά δε γεννάει μόνο αγγελούδια.
Ας ελπίσουμε για το καλύτερο. Ο Άγγελος Τερζάκης έγραφε το 1963: «Για να γίνει ένας λαός άξιος της Δημοκρατίας, πρέπει πρώτα να πάψει να πιστεύει στον χωροφύλακα. Να βλέπει σ’ αυτόν το σύμβολο της εξουσίας κι όχι την ενσάρκωσή της. Να μην τον κρίνει απαραίτητο στο κάθε του βήμα, επιτηρητή και παιδαγωγό» (Προσανατολισμός στον αιώνα). Οι περισσότεροι δε θέλουμε και πολλά πάρε δώσε με την Αστυνομία κι όταν για οποιονδήποτε λόγο μπαίνουμε στο τμήμα, σφιγγόμαστε. Από την άλλη όμως, το 100 είναι το πρώτο που θα καλέσουμε αν βρεθούμε σε σχετική ανάγκη. Και τότε είναι που οφείλει να δείξει τον καλό της εαυτό, όταν πρόκειται για την προστασία του πολίτη. Για να μη μείνει και η «μεταρρύθμιση» της μετονομασίας του Υπουργείου σε «Προστασίας του Πολίτη» άλλος ένας λεκτικός εντυπωσιασμός, για να μη δίνεται τροφή ούτε για σχόλια σε δήθεν προοδευτικούς που με το παραμικρό βάλλουν κατά της Αστυνομίας, ούτε για έμπνευση σε παραμυθάδες να σκαρώνουν ιστορίες που αντιγράφουν την πραγματικότητα.