ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΑΠΟΜΕΣΗΜΕΡΟ ΣΤΙΣ ΚΑΛΟΓΡΙΕΣ (04 12 2009)

«όταν μαγαρίζεις το στρώμα σου,
κάποια νύχτα θα πλαντάξεις απ’ τις μαγαρισιές σου»
Ινδιάνος Σηάτλ, 1855







Μία από τις προεκλογικές εξαγγελίες του σημερινού Πρωθυπουργού ήταν και η προσπάθεια που θα καταβληθεί, ώστε να γίνουμε η «Δανία του Νότου» μέσα στα πλαίσια της «πράσινης ανάπτυξης» και με την πίεση των Οικολόγων. Πώς όμως μπορεί να ευοδωθεί μια τέτοια προσπάθεια, αν δεν αλλάξει πρώτα η νοοτροπία των ιθαγενών; Αυτά τα πράγματα δεν επιβάλλονται άνωθεν με νομοσχέδια και διατάξεις. Αναλογιστείτε τι έγινε και με την απαγόρευση του καπνίσματος. Είδατε κανέναν μαγαζάτορα να συμμορφώνεται; Οι περισσότεροι σηκώνουν τα χέρια μπροστά στον οβολό των θεριακλήδων και – το χειρότερο – εμάς τους υπόλοιπους δεν μας πολυνοιάζει.
Νεοελληνική νοοτροπία λοιπόν. Μια έννοια πάνω στην οποία οι ανθρωπολόγοι του μέλλοντος θα κάνουν τις διατριβές τους τρίβοντας τα μάτια τους. Ιδίως αυτοί που θα προσπαθούν να ταυτίσουν τους Νεοέλληνες με τους αρχαίους προγόνους τους και μάταια θα ψάχνουν κοινά στοιχεία.
Νεοελληνική νοοτροπία. Έννοια θεμελιωμένη βαθιά στο μεδούλι αυτού του λαού, καλλιεργημένη στα τετρακόσια και βάλε χρόνια της τουρκοκρατίας και που ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός μας εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης προσπαθεί να την αποβάλλει. Θέλει πολύ κόπο.
Οδηγοί που ανοίγουν εν κινήσει τα παράθυρα και αδειάζουν στο δρόμο – ή στο παρμπρίζ του άτυχου που ακολουθεί – τα σκουπίδια του. Περαστικοί που δεν θυσιάζουν μερικά βήματα για να βαδίσουν – λες κι είναι χιλιόμετρα μακριά – μέχρι τον κοντινότερο κάδο, αλλά ξεφορτώνονται τα μικροαπορρίμματά τους στο μεγάλο τασάκι – στο δρόμο. Νοικοκυραίοι των μεγαλουπόλεων που, όταν τους πλήττει καμιά απεργία των οδοκαθαριστών, συνεχίζουν το συνηθισμένο κατέβασμα των σκουπιδιών πάνω ή δίπλα στους ήδη ξεχειλισμένους σκουπιδοντενεκέδες. Και το θέαμα (και η μπόχα) έπαψε να μας ενοχλεί.
Η σύγχρονη νοοτροπία μας είναι αλήθεια ότι έχει σφυρηλατηθεί μέσα στο τσιμέντο και την άσφαλτο και έτσι οι εικόνες αυτές περνάνε εύκολα το face control της αισθητικής μας και τις νιώθουμε οικείες μέσα στο αστικό περιβάλλον. Οικείο το πέταγμα του τσιγάρου από το αμάξι, οικείο το πέταγμα του χαρτιού στο πεζοδρόμιο, οικεία τα πάντα. Τι γίνεται όμως, όταν πρόκειται για το φυσικό περιβάλλον; Πόσο αταίριαστα φαντάζουν μέσα στον φθινοπωρινό χρωματοκατακλυσμό της φύσης τα πάσης φύσεως μπουκάλια, τα αλουμινένια κουτάκια, οι σακούλες, ολόκληρος ο καταιγισμός πλαστικού που εμφωλεύει στις ρίζες, στους θάμνους, στις κοίτες, στους τράφους;
Το μάτι δεν μπορεί να συνηθίσει – δεν το δέχεται, απορρίπτει το βδελυγματικό αυτό συνονθύλευμα της ανθρώπινης ανοησίας. Που; Στο χώρο αναψυχής, εκεί που αναζητάς την ηρεμία των αισθήσεων, εκεί που αναπνέεις, που ζεις, που θα τον κληροδοτήσεις στις επόμενες γενιές. Πόσους τέτοιους χώρους έχει η Νιγρίτα; Οι Καλογριές είναι αυτές που έρχονται πρώτα στο νου. Παρατημένος, απεριποίητος, σχεδόν ρημαγμένος ο τόπος που κάποιοι φρόντισαν να τον αναδείξουν πριν χρόνια με τις παρεμβάσεις τους, ώστε να δημιουργήσουν έναν τόπο απόλαυσης της φύσης.
Πλαστικούρες, σπασμένα τραπέζια και παγκάκια, στρώματα, παλιόρουχα αναρτημένα στα πουρνάρια, μπετόνια, ακόμα και παλιό σιδερένιο κρεββάτι να κείτεται διπλωμένο στο χώμα. Απομεινάρια από φυσιολατρικά πικ νικ, που οι φυσιολάτρες καταναλωτές τους δεν τα παράτησαν εκεί μπροστά, αλλά τα «τακτοποίησαν» στην πλαγιά, μέσα στα πουρνάρια, σαν τις παστροθοδώρες νοικοκυρές που επιμελώς κρύβουν το προϊόν του σκουπίσματος κάτω από το χαλί.
Αλλά ποιον αφορούν όλα αυτά; Ο ατομικισμός ζει και βασιλεύει. Υπέρτατη αρχή: ένα μέτρο από την αυλή μας, κι ας γίνει ό,τι θέλει. Πλήρης αδιαφορία για κάθε τι το δημόσιο, που δεν ανήκει αποκλειστικά στον εγωτικό εαυτούλη μας, που τυχαίνει να το μοιραζόμαστε με τους συνανθρώπους μας. Αφού δεν είναι δικό μας;
Ζαμανφουτισμός στο έπακρο. Τεμπελιά; Μαγκιά; Επίδειξη υπεροχής, ανωτερότητας του ανθρώπινου είδους μέσα στο ζωικό βασίλειο; Ο άνθρωπος, το μεγαλύτερο και πιο επικίνδυνο θεριό της πλάσης, το μόνο ον που μπόρεσε να φτάσει σε τόσα ύψη, αλλά και να βυθιστεί σε τόση λάσπη.
Εντάξει, εντάξει. Φταίει ο Δήμος που δεν στέλνει τους καθαριστές να ξεβρωμίσουν τις βρωμιές μας. Άλλο ένα στοιχείο ενδεικτικό της απίθανης νεοελληνικής νοοτροπίας: η μετάθεση των ευθυνών. Ποτέ δε φταίμε εμείς, πάντα κάποιος άλλος γίνεται ο αποδιοπομπαίος τράγος και φορτώνεται τις αμαρτίες μας. Κι εμείς ανέμελοι και ήσυχοι, δίχως τύψεις, συνεχίζουμε το θεάρεστο έργο μας. Φταίει ο Δήμος. Μα ο Δήμος είμαστε εμείς και δε μας βλέπω για «Δανία του Νότου». Μάλλον για Ιορδανία μάς κόβω...