ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΥ

ΛΙΓΕΣ ΩΡΕΣ ΔΙΧΩΣ ΡΕΥΜΑ (12 09 2008)

Αναμφισβήτητη η παρουσία και η χρησιμότητα της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας. Η απαρίθμηση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών σε κάθε σπίτι εξάγει σημαντικό διψήφιο αριθμό για αποτέλεσμα και κάνει εφιαλτικές τις στιγμές διακοπής ρεύματος, όπως αυτές στις οποίες μας συνήθισε η ΔΕΗ το καλοκαίρι που έφυγε. Είναι όμως απολύτως έτσι τα πράγματα;
Ανασκαλεύοντας τον 20ο αιώνα, εντοπίζουμε ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών και των εφαρμογών τους στις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Για την Ελλάδα όμως, η δεκαετία του ’80 ήταν εκείνη που έμπασε τα ακριβοθώρητα επιτεύγματα της τεχνολογίας σε κάθε σπίτι και της επαρχίας, καθώς τα αστικά κέντρα πάντα προηγούνται: τότε εγκαταλείπονταν οι σκάφες και τα καζάνια για να αντικατασταθούν επάξια από τα πλυντήρια, τότε οι ασπρόμαυρες τηλεοράσεις πλημμύρισαν χρώμα, τότε τα καινούργια αυτοκίνητα, τα βίντεο κλπ. Η χαρά του πρωτοφανέρωτου σε συνδυασμό με απλόχερες διευκολύνσεις στο φόρτο της νοικοκυράς, του εργαζόμενου και κάθε ανθρώπου.
Αμέτρητα τα θετικά στοιχεία, δεν το συζητάμε. Εξίσου όμως βαρύνουν και τα αρνητικά, δεν χρειάζεται να εμβαθύνουμε. Καλό είναι όμως να αναρωτηθούμε τι μας στέρησε ο ιλιγγιώδης ρυθμός εισβολής της τεχνολογίας στη ζωή μας. Τι μας λείπει περισσότερο. Οι διακοπές του ρεύματος μας δίνουν εύγλωττα την απάντηση: η έλλειψη ανθρώπινης επαφής.
Οι καλοκαιριάτικες ώρες χωρίς ρεύμα, και μάλιστα με το που έπεφτε το σκοτάδι, έδωσαν την ευκαιρία σε πολλούς να ζήσουν κάτι πρωτόγνωρο. Οι μεγαλύτεροι βέβαια αναπόλησαν τα περασμένα, με τα κεριά και τις λάμπες λαδιού ή πετρελαίου, το διάβασμα στο λιγοστό φως, το τελείωμα της δύσκολης μέρας με τη δύση του ήλιου, το πέσιμο στο στρώμα με το τρεμοπαίξιμο του καντηλιού. Αγία ηρεμία. Κι ας ξημέρωνε μια ακόμη δύσκολη μέρα.
Κάποιοι νεότεροι πάλι, βίωσαν μια πραγματικότητα που ίσως αρμόζει να λέγεται ανθρώπινη: μια ατμόσφαιρα ζεστής οικογενειακής επαφής, σπιτικής θαλπωρής, ανακούφισης. Επιτέλους, έμπαιναν στο σπίτι χωρίς το άγχος να προλάβουν να ανοίξουν τον υπολογιστή για συμπληρωματική εργασία ή ενημέρωση∙ χωρίς τον ορυμαγδό των δελτίων ειδήσεων και τα γαυγίσματα των μόνιμων παντοξερολόγων∙ μια αίσθηση παλιάς γειτονιάς έξω από τα παράθυρα∙ μια μοναδική ευκαιρία να καθίσουν ήρεμα στο τραπέζι, να συζητήσουν ανθρώπινα, να σκεφτούν, να δουν τα παιδιά τους ή να χαζέψουν τον έναστρο ουρανό που πλήρης αποκαλύπτονταν μπροστά τους, ζωντανός, φαντασμαγορικός, χωρίς την αντανάκλαση των φώτων της πόλης. Κάποιοι έκλεισαν και τα κινητά τους...
Εκεί στο σμίξιμο των δεκαετιών του ’80 και του ’90, ο Κώστας Χατζής τραγουδούσε μαζί με τη Μαρινέλλα: «Μας κόψαν απόψε το φως, δεν έχει tv ευτυχώς». Προς Θεού, δεν είναι δαίμονας η τεχνολογία∙ δεν την εξοβελίζουμε. Στο κάτω-κάτω δεν ζούμε πλέον χωρίς αυτήν, ο πολιτισμός μας βασίζεται σε αυτήν και ακαριαία θα καταρρεύσει αν την απαρνηθούμε. Έλα όμως που είναι και η νοσταλγία για το απλό, για το αθώο, για το παιδικό και ο πολυπράγμων άνθρωπος του ψηφιακού 21ου αιώνα ψάχνει απεγνωσμένα και λίγες τέτοιες στιγμές...

tezjorge@yahoo.gr