ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΥ

ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ (18 12 2009)

«1 Αλληλογραφία. Το παραδοσιακό «γράμμα» διανύει περίοδο παρακμής. Η επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι ταχύτερη και φυσικά φθηνότερη τόσο για τις επαγγελματικές όσο και για τις προσωπικές μας επαφές, με αποτέλεσμα η αλληλογραφία, οι όμορφες επιστολές, οι προσφωνήσεις, οι αποφωνήσεις, να αρχίζουν να μοιάζουν με ξεχασμένη τέχνη. Από την άλλη, εάν τελικά «λάβεις αυτό το γράμμα», σήμερα, η χαρά θα είναι πολλαπλή!
2 Μνήμη. Δεν φτάνει που σταματήσαμε να θυμόμαστε τα τηλέφωνα ακόμα και των πιο κοντινών μας προσώπων (ας όψεται η «μνήμη» του κινητού), σε λίγο δεν θα χρειάζεται να θυμόμαστε τίποτα πέρα απ’ το όνομά μας. Ένα απλό «γκουγκλάρισμα» (όπως είναι στην καθομιλουμένη η χρήση του google) αρκεί για να ανασυρθεί από την κοινή «μνήμη» του πλανήτη οποιαδήποτε πληροφορία, γεγονός, ημερομηνία. Στην εποχή του Ίντερνετ, δεν έχει πια τόση αξία πόσες πληροφορίες ή γνώσεις έχεις αποθηκεύσει στον «σκληρό» του μυαλού σου, αλλά πώς τις χρησιμοποιείς.
3 Νεκρός χρόνος. Αξίζει κανείς να προσπαθήσει να θυμηθεί πότε ήταν η τελευταία φορά που πέρασε μια ώρα χαζεύοντας έξω από το παράθυρο ή ξαναδιαβάζοντας ένα αγαπημένο βιβλίο. Εντάξει, μπορεί να είναι υπερβολή. Ισχύει στο ακέραιο, ωστόσο, για τις ώρες που περνάμε στη δουλειά: η γοητεία τού Ίντερνετ είναι τόση που αρχίζουμε να θυσιάζουμε ακόμα και την ώρα του διαλείμματος για φαγητό!
4 Αστικοί μύθοι. Πάει, έγιναν αέρας, όπως ακριβώς τους αξίζει! Μπορεί μια εποχή η ανταλλαγή τρομακτικών ιστοριών να κρατούσε «ζεστή» την παρέα τις νύχτες, σήμερα όμως... απλώς δεν πείθουν κανέναν (ούτε ακόμα τους χαζούληδες μιας παρέας - όλες έχουν από έναν). Το Ίντερνετ έχει κατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές για αναξιοπιστία, αλλά έχει αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματικό στην απομυθοποίηση των διαφόρων ιστοριών συνωμοσίας, παρά στη διαιώνισή τους.
5 Άλμπουμ φωτογραφιών. Εδώ οι τύψεις πρέπει να βαραίνουν τόσο το Ίντερνετ όσο και την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή. Η πικρή αλήθεια, όμως, είναι ότι, πράγματι, από τις χιλιάδες φωτογραφίες που βγάζουμε κάθε χρόνο (μην έχοντας να ανησυχούμε ότι «τελειώνει το φιλμ»), ελάχιστες, εάν όχι καμία, βρίσκουν τον δρόμο για τα γνωστά μας άλμπουμ φωτογραφιών. Ένα καλώδιο αρκεί για να «ανεβάσουμε» τις εικόνες μας στο PC κι από εκεί στο Ίντερνετ και σε κάποια γωνιά του facebook ή του Flickr. Δεν είναι τυχαίο ότι τον Ιούνιο που πέρασε η Kodak ανακοίνωσε την απόσυρση του ιστορικού έγχρωμου φιλμ, με 74 χρόνια κυκλοφορίας, Kodachrome.
6 Διακοπές. Ή σωστότερα το δικαίωμα στην άγνοια στις διακοπές. Θυμάστε εκείνη την εποχή που το άνοιγμα της τηλεόρασης μετά τις διακοπές πυροδοτούσε μια σειρά από εκπλήξεις - γεγονότα που είχαν μεσολαβήσει, ενώ εμείς λείπαμε στο ερημονήσι, επί τούτου απέχοντες από όλους και όλα; Ε, σήμερα, όλο και κάποιο wi-fi θα «παίζει» τριγύρω, όλο και κάποιο iphone θα κυκλοφορεί στην παρέα, γεγονός που κάνει όλο και πιο δύσκολη την αποχή από την ενημέρωση.
7 Ιδιωτικότητα. Τη «σκότωσε» το Ίντερνετ, βοηθήσαμε όμως κι εμείς. Εάν οι εγκέφαλοι του Big Brother (της εκπομπής ριάλιτι) γνώριζαν πόσες προσωπικές πληροφορίες θα μεταδίδαμε οικειοθελώς προς τον έξω κόσμο μέσω των social media (του facebook κυρίως), θα παραιτούνταν πάραυτα. Σήμερα, ξέρουμε τα πάντα για τους πάντες, από το πώς λένε την ξαδέρφη τους και πού πήγαν διακοπές πρόπερσι, μέχρι πότε πήγαν στα μπουζούκια τελευταία φορά - όλα!
8 Συγκέντρωση. Οι παραγωγικοί εργαζόμενοι θα πρέπει να παίρνουν παράσημο, όχι απλά μπόνους! Με όλες αυτές τις «σειρήνες» στην οθόνη του υπολογιστή τους, ένα μόνο κλικ μακριά, είναι πράγματι να απορεί κανείς πώς συγκεντρώνονται για να εργαστούν. Τι να γίνεται στο facebook; Μήπως έχω κανένα νέο «μέιλ»; Τι να συζητούν τώρα στο twitter; Έγραψε ο αγαπημένος μου μπλόγκερ; Ερωτήσεις που κατακλύζουν το μυαλό ανά πεντάλεπτο.
9 Επανασυνδέσεις. Όσους παλιούς συμμαθητές και παλιές αγάπες βρήκαμε βρήκαμε. Οι πιθανότητες να πέσουμε πάνω σε κάποιον που δεν έχουμε ήδη εντοπίσει στο facebook, είναι μηδαμινές (αν δεν έχει προφίλ εκεί, με τι πρόσωπο κυκλοφορεί;), ενώ η συνάντηση με κάποιον που ήδη έχουμε αλληλοσκουντηθεί online κρύβει σαφώς μικρότερη χαρά από αυτή που θα παίρναμε προ Ίντερνετ.
10 Πασιέντζα. Η κανονική και αυτή στο κομπιούτερ (solitaire). Όπως και ο ναρκαλιευτής και τα υπόλοιπα παιχνίδια του PC, που μας κρατούσαν γλυκιά συντροφιά πριν ανακαλυφθεί η εικονική παιχνιδούπολη του Διαδικτύου. Σήμερα πάντως κανονική πασιέντζα ρίχνουν μόνο οι χαρτορίχτρες, ενώ αυτή του υπολογιστή ευδοκιμεί μόνον στις δημόσιες υπηρεσίες.
11 Ευγενική διαφωνία. Οι περισσότεροι κυκλοφορούμε στο Ίντερνετ ανωνύμως ή, το πολύ, ψευδωνύμως. Η διάχυτη αυτή... «απροσωπία» έχει λειτουργήσει μεν απελευθερωτικά για πολλούς, έχει «ξυπνήσει» όμως τα πιο ταπεινά ένστικτα άλλων, κυρίως σε ό, τι αφορά την ανταλλαγή απόψεων, δηλαδή τον ακρογωνιαίο λίθο του Ίντερνετ. Από τα βίντεο του Youtube μέχρι τα μπλογκ και τα σάιτ εφημερίδων, ξεσηκώνουν θύελλα σχολίων και διαφωνιών, που συχνά ξεφεύγουν από τα όρια της ευπρέπειας. Αυτό που σε μια παρέα θα γινόταν αντικείμενο γόνιμης συζήτησης, στο Διαδίκτυο γίνεται αιτία να ξεσπάσουν... ανένδοτοι πόλεμοι.
12 Ακρόαση ενός δίσκου. Συγκεκριμένα, η ακρόαση ενός άλμπουμ από την αρχή έως το τέλος. Εδώ οι απόψεις διίστανται. Από τη μία, θεωρείται κατάκτηση το γεγονός ότι δεν χρειάζεται πια το κοινό να «υπομένει» 8 μέτρια κομμάτια, προκειμένου να ακούσει τα δύο που αξίζουν. Από την άλλη, όμως, θεωρείται αμφίβολο εάν άλμπουμ-αριστουργήματα, όπως για παράδειγμα το OK Computer των Radiohead, θα έβρισκαν την ανταπόκριση που τους άξιζε στη σημερινή εποχή.
13 Δισκάδικα. Αντίστοιχη τύχη επεφύλασσε το Ίντερνετ και στα πάλαι ποτέ «πιο αγαπημένα μας μέρη στον κόσμο», τα δισκάδικα-CDάδικα της γειτονιάς. Στην εποχή του «δωρεάν» και του τέλους του copyright, οι περισσότεροι θεωρούν απαρχαιωμένη συνήθεια την αγορά ενός δίσκου μουσικής στην τιμή των 20 ευρώ, απλά και μόνο για την έξτρα πλαστική θήκη.
14 Υπόληψη. Πρέπει να μην υπάρχει κάτι πιο εύκολο να «χάσεις» τη σήμερον ημέραν από αυτήν... Τόσο που αξίζουν πολλά μπράβο σε όσους αποφασίζουν να εισέλθουν στην πολιτική, γνωρίζοντας (ελπίζουμε!) πόσο εύκολο είναι να τσαλακωθεί η φήμη τους με το πρώτο στραβοπάτημα. Αυτό που κάποτε μπορούσε να περάσει απαρατήρητο, ένα σαρδάμ, μία ατυχής έκφραση ή κίνηση, θα αναπαράγεται online στον αιώνα τον άπαντα, είτε σε βίντεο (στη χειρότερη περίπτωση) είτε σε μορφή σχολίου. Scripta manent και με bits και bytes.
15 Καλή πίστη. Χάθηκε μαζί με τα άλλα ρομαντικά «έθιμα» του παρελθόντος. Γνωρίζεις έναν γοητευτικό κύριο; Για καλό και για κακό τον «γκουγκλάρεις» (βλ. παραπάνω) για να μάθεις περισσότερα. Τον ψάχνεις και στο facebook για λεπτομέρειες. Στην πιο σοβαρή πλευρά του ζητήματος, το Ίντερνετ μας έκανε επιφυλακτικούς για τα πάντα. Κάθε ιστορία που ακούμε, κάθε φήμη ή πληροφορία που φτάνει στα αυτιά μας, περνά πρώτα από το κόσκινο του Διαδικτύου. Για καλό και για κακό.»

Εφημερίδα Καθημερινή 17/10/2009